Jak zmniejszyć apetyt? TOP 10 Blokery i tabletki na łaknienie

10 sposobów jak zmniejszyć apetyt i łaknienie

Kwestia tego jak zmniejszyć apetyt staje się problemem coraz większej grupy osób na całym świecie. Siedzący tryb życia, niezdrowe jedzenie i brak kontroli nad ilością spożywanych przez nas posiłków i przekąsek sprawiają, że rośnie liczba ludzi z nadwagą i otyłością. Dlatego dla wielu z nich zmniejszenie łaknienia może stać się bardzo ważnym elementem procesu gubienia nadmiaru kilogramów. Jak to jednak zrobić?

Jeżeli chcesz pominąć wstęp i od razu przenieść się do pełnej listy sposobów, kliknij tutaj.

Co to jest apetyt i czy rzeczywiście może wpłynąć na naszą wagę?

Apetyt, nazywany też łaknieniem, to po prostu pragnienie spożycia pokarmu. Najczęściej chodzi o określony jego rodzaj, zawierający składniki odżywcze, których w danym momencie potrzebuje nasz organizm. Bardzo często apetyt jest mylony z głodem. Ten pierwszy wynika z psychologicznej potrzeby spożycia pokarmu, zarówno dla przyjemności, jak i z nudów czy ze stresu. Głód natomiast jest potrzebą fizjologiczną, związaną z instynktem przetrwania.

Na nasz apetyt mogą wpływać różne czynniki, takie jak nasze nawyki żywieniowe, dostępność produktów spożywczych, intensywność aktywności fizycznej czy temperatura. Gdy sprawiają one, że mamy zbyt duże łaknienie, może to prowadzić do stopniowego przybierania na wadze, a w efekcie do nadwagi i otyłości. Dlatego wiele osób szuka sposobów na to jak powstrzymać apetyt.

TOP 10 naturalne blokery apetytu. Czyli co hamuje apetyt wedle badań naukowych?

Łaknienie można skutecznie ograniczyć poprzez spożywanie określonych produktów i składników, które wpływają na uczucie sytości oraz tym samym na apetyt. Ważne jest także nabranie odpowiednich nawyków związanych z naszą aktywności fizyczną czy snem, które regulują działanie hormonów odpowiedzialnych za uczucie głodu. Kiedy takie rozwiązania nie pomagają, można również sięgnąć po odpowiednie preparaty zmniejszające apetyt.

Jakie blokery apetytu warto wypróbować?

  1. Produkty o wysokiej zawartości białka
  2. Szklanka wody przez każdym posiłkiem
  3. Ostre potrawy i zawarta w nich kapsaicyna
  4. Kawa i odpowiednia dawka kofeiny
  5. Ocet jabłkowy
  6. Produkty bogate w błonnik
  7. Korzeń imbiru
  8. Regularna aktywność fizyczna
  9. Odpowiednia ilość snu
  10. Tabletki hamujące apetyt i redukujące nadmierne łaknienie (ziołowe i na receptę)

1. Produkty wysokobiałkowe

Spożywane przez nas produkty spożywcze zawierają różne składniki odżywcze, w różnych ilościach. Dlatego nie zaspokajają one uczucia głodu w takim samym stopniu. Białko jest jednak jednym z tych składników, który pozytywnie wpływa na uczucie sytości, przez co może być rozwiązaniem problemu tego, jak mniej jeść.

Białko trawi się dłużej, niż na przykład węglowodany. Dlatego po jego zjedzeniu przez dłuższy czas czujemy się najedzeni. Co więcej, by przetworzyć białko na energię nasz organizm zużywa więcej kalorii, niż w przypadku innych składników odżywczych. Jest to tzw. efekt termogenny pożywienia [1].

Większe ilości białka możemy dodawać do różnych posiłków. Najwygodniej jest zaopatrzyć nasz organizm w ten składnik podczas śniadania. Jak pokazują badania takie rozwiązanie może też przynieść najlepsze efekty, gdyż u osób zjadających na śniadanie 2 jajka, przez 5 dni w tygodniu, po 8 tygodniach odnotowano spadek masy ciała o 65% większy niż u pozostałych uczestników [2].

W związku z tym, że białko może być sposobem na to, jak poskromić apetyt warto włączyć do swojej diety produkty bogate w ten składnik, takie jak:

  • pierś z kurczaka i chuda wołowina;
  • tuńczyk i łosoś;
  • soja;
  • ciecierzyca.

2. Szklanka wody przed każdym posiłkiem

Nasz organizm musi być prawidłowo nawodniony, aby mógł dobrze funkcjonować, również pod względem łaknienia. Nasze ciało często interpretuje pragnienie jako głód. Niektóre pokarmy, jak np. te o wysokiej zawartości tłuszczu, mogą obniżać naszą wrażliwość na odczuwanie potrzeby nawodnienia. Kiedy już pojawia się sygnał o niskim poziomie wody, może on być zaburzony i odczytywany przez ciało właśnie jako uczucie głodu.

Aby nasz organizm mógł normalnie funkcjonować musi ciągle wytwarzać energię z pożywienia. W związku z tym, kiedy jelita i żołądek są już puste, do krwi wypuszczane są hormony, które przesyłają tę informację do podwzgórza. Wówczas zaczynamy czuć głód. Warto w takiej sytuacji najpierw wypić szklankę wody, gdyż szybciej przepływa ona przez układ pokarmowy i dociera do żołądka, który zostaje przez nią rozciągnięty, a my odczuwamy sytość [3]. Oczywiście jest to tymczasowe, ale jest to świetny sposób na to jak jeść mniej podczas spożywania posiłków, ponieważ szybciej czujemy się pełni.

Jak pokazują wyniki badania, wypijane 500 ml wody przed posiłkiem może zmniejszyć ilość spożywanych kalorii nawet o 13% [4]. I jest to efekt właśnie zwiększenia się ogólnego uczucia sytości. Picie wody przed posiłkiem spowalnia też proces opróżniania żołądka z pokarmu, co sprawia, że dłużej czujemy się najedzeni.

Ogólne wytyczne mówią o tym, że mężczyźni powinni dziennie wypijać 3000 ml wody, a kobiety 2200 ml [5]. Ilość ta może się jednak zmieniać między innymi w związku z intensywnością aktywności fizycznej. Warto po prostu wyrobić sobie nawyk noszenia ze sobą butelki z wodą, aby regularnie ją popijać małymi łyczkami w ciągu całego dnia.

3. Ostre potrawy

Bardzo często wspomina się o włączeniu ostrych potraw do diety osób odchudzających się. Mówi się o tym, iż przede wszystkim podnoszą one temperaturę ciała i przyspieszają spalanie kalorii. Warto jednak pamiętać, że mogą one również skutecznie zmniejszyć apetyt.

W ostrej czerwonej papryce chili, która zazwyczaj odpowiada za ostry smak potraw, znajduje się substancje o nazwie kapsaicyna. To właśnie ona posiada właściwości, dzięki którym nasz organizm faktycznie zdaje się spalać więcej kalorii. Substancja ta może też wpływać na intensywność odczuwanego przez nas głodu oraz ogólne uczucie sytości po spożyciu potraw zawierających kapsaicynę.

Przeprowadzono też badanie, w trakcie którego do posiłków uczestników dodawano kapsaicynę, w minimalnej dawce wynoszącej 2 mg. Jego wyniki wskazują, że włączenie tej substancji do diety może zmniejszyć ogólne spożycie kalorii o 74 kcal na posiłek [6].

Należy przy tym dodać, że kapsaicyna to dość skuteczny sposób na ograniczenie apetytu, gdy stosowana jest w krótkich okresach czasu. Może być to np. 8 tygodni spożywania tej substancji, po czym powinniśmy sobie zrobić tak samo długą przerwę. Wynika to z faktu, iż nasze ciało wytwarza stopniowo tolerancję na kapsaicynę i przez to zaczyna słabiej ona działać.

4. Kawa i zawarta w niej kofeina

Kawa, a właściwie zawarta w niej kofeina wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych. Nie tylko zawiera ona cenne antyoksydanty, które mogą nas chronić przed nowotworami. Może także wpływać pozytywnie na pracę układu sercowo-naczyniowego, zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, Alzheimera i choroby Parkinsona oraz poprawiać pamięć i koncentrację. A do tego, kawa może też sprzyjać odchudzaniu i stanowić dobry sposób na to jak zahamować apetyt.

Regularne picie kawy sprzyja utlenianiu tłuszczów i przyspiesza ich spalanie. Następuje też zwiększenie termogenezy, dzięki czemu generalnie nasze ciało spala większą ilość kalorii. Dlatego często mówi się o tym, że kawa jest dobra dla osób odchudzających się.

Trzeba jednak podkreślić, że zawarta w kawie kofeina może również tłumić działanie leptyny, czyli hormonu odpowiadającego za uczucie głodu. Jak pokazują wyniki badania, osoby spożywające kofeinę uzyskują lepsze rezultaty w odchudzaniu, niż uczestnicy, którzy nie spożywali jej regularnie [7].

Niestety, tak jak w przypadku kapsaicyny, nasz organizm stopniowo wytwarza tolerancję również na kofeinę. Dlatego warto robić sobie przerwy w jej spożywaniu.

5. Ocet jabłkowy

Ocet jabłkowy to wodny roztwór kwasu jabłkowego, który powstaje w wyniku procesu fermentacji jabłek. Składa się on z wody, kwasu jabłkowego i kwasu octowego. Zawiera również wiele witamin, minerałów, enzymów, pektyn, aminokwasów i związków polifenolowych, które zazwyczaj się pomija. Wyniki badania wskazują na to, że uzupełnienie posiłku o ocet jabłkowy może zmniejszyć wrażliwość organizmu na insulinę i obniżyć poziom cukru we krwi [8]. Tym samym możemy więc zwiększyć uczcie sytości po posiłku i zmniejszyć apetyt na słodycze.

Co więcej, inne badanie pokazało, że uczucie sytości towarzyszące nam przez dłuższy okres czasu sprawia, że zmniejsza się ilość spożywanych przez nas kalorii. Dziennie możemy zatem przyjmować nawet o 200-275 kcal mniej [9].

Wydaje się też, że ocet jabłkowy może blokować enzymy odpowiedzialne za trawienie skrobi. Dlatego uważa się, że w pewnym stopniu ogranicza też liczbę kalorii, które są z nich przyswajane przez organizm. Może to też spowalniać opróżnianie żołądka, przez co uczucie sytości utrzymuje się dłużej.

6. Produkty bogate w błonnik

W pokarmach, które spożywamy możemy znaleźć dwa rodzaje błonnika: rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Ten pierwszy między innymi pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi, dzięki czemu nie grozi nam nadmierne łaknienie na słodycze, oraz zwiększa się uczucie sytości. Z kolei błonnik nierozpuszczalny poprawia pracę jelit, zapobiega zaparciom i zwiększa ilość wypróżnień.

Błonnik rozpuszczalny miesza się z wodą tworząc z nią w jelitach lepką substancję o konsystencji żelu. Dzięki temu trawienie przebiega wolniej i lepiej wchłaniane są składniki odżywcze z pożywienia. Takie działanie wydłuża uczucie sytości i jest często tym, co hamuje apetyt.

Dostarczony do organizmu błonnik rozkłada się między innymi na octan. Ta substancja natomiast zgodnie z wynikami badań, wydaje się wpływać na neurony podwzgórza, które bezpośrednio odpowiadają za regulowanie uczucia głodu [10].

Warto jest więc włączyć produkty bogate w błonnik do swojego jadłospisu. Mogą to być między innymi:

  • rośliny fasolowate;
  • brokuły;
  • produkty pełnoziarniste;
  • zielone banany.

Pamiętajmy też o tym, aby w swojej diecie stosować odpowiedni błonnik we właściwych ilościach. Ten nierozpuszczalny może ułatwiać wypróżnianie, ale jego przyjęcie w zbyt dużej dawce może wywołać rozstrój jelit oraz efekt przeczyszczający [11]. Dlatego należy stopniowo zwiększać jego dzienne spożycie.

7. Imbir

Korzeń imbiru jest znany ze swoich cennych właściwości, które mogą wspomagać leczenie przeziębień i infekcji wirusowych. Imbir łagodzi także dolegliwości ze strony układu pokarmowego, niwelując mdłości, likwidując wzdęcia i ułatwiając trawienie.

Imbir może być także tym, co zmniejsza apetyt i zwiększa uczucie sytości. Wpływa on również na stabilizację poziomu cukru we krwi, przez co zmniejsza łaknienie na słodycze i przekąski. W przeciwieństwie do ostrych potrawa jego działanie nie wynika jednak z podrażniania układu pokarmowego.

Wpływ imbiru na proces chudnięcia stał się przedmiotem badań. Jak pokazują ich wyniki, dodanie tej rośliny do naszego jadłospisu może zmniejszyć ilość przyjmowanych kalorii nawet o 43 kcal [12].

8. Aktywność fizyczna

Nasze ciało potrzebuje odpowiedniej ilości ruchu na co dzień, aby dobrze funkcjonować. Wpływa to nie tylko na nasze zdrowie, kondycję i prawidłową wagę ciała, ale również na nasz samopoczucie.

Ćwiczenia wpływają na tłumienie działania hormonu greliny. To między innymi on odpowiada za uczucie głodu i spowolnienie metabolizmu. Jednocześnie wysiłek sprawia, że zwiększa się wydzielanie hormonów, dzięki którym odczuwamy sytość. Prawdopodobnie jest to związane z tym, że nasz organizm przechodzi wówczas w tryb wysiłku. Musi zatem zająć się pobieraniem energii z organizmu, odkładając potrzebę przyjęcia pożywienia w danej chwili na potem.

Nadal nie do końca wiadomo dlaczego aktywność fizyczna wpływ na obniżenie łaknienia. Wyniki badań pokazują jednak, że może się to wiązać z tym, iż w trakcie ćwiczeń rośnie temperatura ciała. Miałaby ona stymulować odpowiednie receptory w mózgu, które sprawiają, że zmniejsza się zapotrzebowanie organizmu na pokarm [13].

Problem związany z tym, jak ograniczyć apetyt można w pewnym stopniu rozwiązać poprzez wdrożenie do swojego treningu odpowiednich ćwiczeń. Jak wskazują badania są to ćwiczenia o intensywności powyżej 60% naszego tętna maksymalnego [13]. Są to więc głównie szybkie spacery, pływanie czy bieganie.

9. Odpowiednia ilość snu

Prawidłowy sen wpływa na cały nasz organizm i jego funkcjonowanie. To właśnie nocny odpoczynek pozwala się mu zregenerować, ale także ustabilizować poziom hormonów, które wpływają na nadmierny apetyt i odchudzanie.

Sen stymuluje zarówno hormon greliny, jak i leptyny. Ten pierwszy zwiększa uczucie głodu, a ten drugi go zmniejsza. Kiedy nasz sen zostaje zaburzony, w organizmie rośnie poziom greliny, a zatem zwiększa się również nasz apetyt. Złej jakości wypoczynek nocą zaburza też poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, który jest jednym z czynników zwiększających ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 [14]. Dodatkowo, brak snu podnosi też poziom lipidów endokannabinoidów. To między innymi one sprawiają, że jedzenie wydaje się być przyjemniejsze i tym samym znacznie chętniej po nie sięgamy. Jeżeli przytoczyć sobie dowolną sytuację związaną z przejadaniem podczas niewyspania, nagle całość zaczyna nabierać innego spojrzenia.

Dlatego też każdej nocy powinniśmy przesypiać ok. 7-9 godzin. Zadbajmy też o swój komfort w trakcie snu. Warto tutaj zainwestować w w wygodny materac i pilnować tego, aby kłaść się i wstawać o regularnych godzinach.

10. Tabletki hamujące apetyt i redukujące nadmierne łaknienie

Różnego rodzaju tabletki hamujące łaknienie zazwyczaj wpływają na działanie naszego układu nerwowego. W pewien sposób oszukują one zatem organizm w kwestii odczuwanego przez nas głodu. Tego typu preparaty to zarówno blokery apetytu na receptę, jak i bardziej naturalne suplementy i zioła na zmniejszenie apetytu.

I. Suplementy i ziołowe tabletki zmniejszające apetyt dostępne bez recepty

Jeśli chcielibyśmy w końcu jeść mniejsze porcje posiłków, warto zacząć od naturalnych rozwiązań. W osiągnięciu upragnionych rezultatów pomóc nam mogą ziołowe suplementy na zmniejszenie apetytu, które zawierają między innymi ekstrakty z różnych roślin. Mogą one nie tylko dawać znacznie lepsze efekty, ale nadają się do stosowania przez większą liczbę osób, gdyż nie wywołują poważnych skutków ubocznych.

Wybierając tabletki na zmniejszenie apetytu, ranking znaleziony np. w sieci nie zawsze jest tym czym powinniśmy się w głównej mierze kierować. Najlepiej jest sprawdzić skład takiego produktu, w którym powinny się znaleźć takie substancje jak:

  • kwas CLA – substancja ta może hamować odkładanie się tłuszczu oraz redukować tkankę tłuszczową, sprzyjając tym samym odchudzaniu i zmniejszaniu apetytu [15];
  • garcinia cambogia – ekstrakt z tej rośliny zawiera substancje, które mogą blokować syntezę tłuszczów, sprawiając tym samym, że są one gorzej przyswajane przez organizm i wydalane w większej ilości. Sprzyjają one również spalaniu tłuszczu i regulują poziom serotoniny, która pozwala na hamowanie apetytu [16];
  • glukomannan – ten rodzaj błonnika zwiększa uczucie sytości i powstrzymuje apetyt. Dodatkowo wpływa na zmniejszenie spożycia pokarmu w kolejnych posiłkach i spowalnia proces opróżniania się żołądka [17]. Sprzyja też rozwojowi dobrych bakterii w jelitach, przez co poprawia trawienie;
  • chrom – reguluje on wchłanianie glukozy, dzięki czemu zmniejsza łaknienie na słodycze. Badania wydają się wskazywać na to, że chrom hamuje też apetyt i uczucie głodu, przez co możemy ograniczyć jedzenie zbyt częstych i za dużych posiłków [18];
  • mango afrykańskie – pozwala obniżać poziom leptyny u osób z leptynoodpornością, dzięki czemu możemy chociaż częściowo zahamować zbyt silny apetyt [19].

Stosując jakikolwiek naturalny bloker apetytu warto jest zastosować taką samą zasadę dotyczącą jego dawkowania, jak w przypadku tabletek na odchudzanie. Jeśli w ciągu 12 tygodni nie zauważymy efektu i nie stracimy co najmniej 5% początkowej masy ciała, warto rozważyć zmianę suplementu.

Dodatkowo zobacz -> Najlepsze tabletki na odchudzanie, które zostały przebadane w 2021!

II. Leki hamujące apetyt na receptę

W aptekach dostępne są również tabletki hamujące apetyt na receptę. Są one zlecane są tych osób, u których nadwaga i otyłość zostaną już uznane za chorobę. Chodzi tu zazwyczaj o osoby ze wskaźnikiem BMI powyżej 30 oraz ponad 27, jeśli pojawiają się dodatkowe problemy zdrowotne.

Jeśli lekarz zdecyduje o wdrożeniu leczenia za pomocą tego typu preparatów, może nam przepisać takie leki na zmniejszenie apetytu jak:

  • bupropion i naltrekson – preparat ten jest w stanie zmniejszyć apetyt i jednocześnie zwiększyć termogenezę. Sprawia to, że organizm potrzebuje więcej kalorii do spalenia poszczególnych składników naszego posiłku;
  • liraglutyd – stymuluje wytwarzanie insuliny przez trzustkę i reguluje poziom cukru we krwi, ale zawierające tę substancję leki hamujące apetyt spowalniają też opróżnianie żołądka. Dzięki temu szybciej odczuwamy sytość i uczucie to pozostaje z nami na dłużej;
  • orlistat – substancja ta ogranicza wchłaniania tłuszczów z pokarmu oraz spowalnia jego trawienie, dzięki czemu dłużej odczuwamy sytość;
  • sibutramina – preparaty z tą substancją zmniejszają uczucie głodu oraz pozwalają szybciej poczuć sytość już podczas spożywania posiłku.

Musimy pamiętać, że kiedy stosujemy mocny bloker apetytu na receptę, niektóre skutki uboczne mogą sprawiać, że jego przyjmowanie spowoduje więcej szkody niż korzyści. Tego typu środki mogą między innymi powodować zaburzenia w działaniu przewodu pokarmowego, a także wywoływać biegunkę, bóle brzucha i parcie na defekację. Leków tego typu nie wolno też stosować długotrwale. Do tego działają one jedynie przez kilka tygodni, po czym należy je odstawić.

Czego unikać, żeby wilczy apetyt znowu nie powrócił

Każdy z nas tak naprawdę może nauczyć się mniej jeść, między innymi wykorzystując do tego opisane w tym artykule sposoby. Kiedy jednak osiągniemy już zamierzony cel musimy uważać na pewne czynniki, które mogą ponownie zwiększać nasz apetyt, przez co znów zaczniemy podjadać lub zjadać większe ilości jedzenia.

Co zatem może wpłynąć na to, że nasze domowe sposoby na zmniejszenie apetytu nie pomogą? Są to takie czynniki jak:

  • rozproszone skupienie podczas jedzenia – jeśli spożywamy nasze posiłki np. podczas oglądania telewizji, w trakcie rozmowy z kimś lub w zbyt szybkim tempie może to spowodować, że nie odczujemy sytości w odpowiednim momencie;
  • duże porcje i wielkie talerze – jeśli korzystamy ze zbyt dużych talerzy to nawet, gdy porcja jest duża możemy odczuwać psychologiczny głód. Wynika to z tego, że w pewnym stopniu zjadamy posiłek również wzrokiem i kiedy jest wizualnie mały możemy czuć niedosyt;
  • nadmierne picie alkoholu – alkohol może hamować leptynę i tym samym zwiększać nasz apetyt. Co więcej, może on też zmniejszać naszą kontrolę nad tym, jakich wyborów dokonujemy w kwestii jedzenia;
  • ciągły stres i nieumiejętny relaks – kiedy się stresujemy następuje wzrost kortyzolu w naszym organizmie. Ten hormon stresu wpływa natomiast na poziom cukru we krwi i wrażliwość organizmu na insulinę.Właśnie przez to możemy czuć wzmożoną potrzebę zjedzenia czegoś słodkiego.

Czy zmniejszenie apetytu wystarczy, aby schudnąć?

Wiele osób rozpoczynających odchudzanie stawia sobie za cel, by stracić apetyt do jedzenia zbyt dużych ilości pożywienia. Oczywiście osiągnięcie tego celu oznacza zmniejszenie ilości przyjmowanych kalorii, co powinno nam pomóc nieco schudnąć. Aby jednak zyskać lepsze i bardziej trwałe rezultaty musimy też pamiętać o wprowadzeniu zbilansowanej diety i regularnych ćwiczeń. Dzięki temu nie będziemy musieli cały czas się zastanawiać, czy w ciągu dnia nie przyjęliśmy o tych kilka kalorii za dużo.

Podsumowanie

U niektórych osób można zauważyć wzrastający apetyt przed okresem lub stresującym wydarzeniem w życiu. Jednak w wielu przypadkach nadmierne łaknienie to już poważniejszy problem zdrowotny. Jeśli nasz przypadek nie jest jeszcze zbyt zaawansowany możemy spróbować wdrażać do swojego życia wymienione przez nas sposoby na ograniczenie apetytu. W sytuacji jednak, gdy nie przyniosą one oczekiwanych rezultatów warto skonsultować się z lekarzem. Czasem pomóc mogą odpowiednie leki, a w trudniejszych przypadkach konieczny może być nawet zabieg pozwalający zmniejszyć żołądek i tym samym również apetyt.

Źródła

Kliknij, aby rozwinąć listę źródeł i przypisów
  • [1] – https://nutritionandmetabolism.biomedcentral.com/articles/10.1186/1743-7075-1-5
  • [2] – https://www.nature.com/articles/ijo2008130
  • [3] – https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0002822308005051
  • [4] – https://e-cnr.org/DOIx.php?id=10.7762/cnr.2018.7.4.291
  • [5] – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20356431/
  • [6] – https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0195666313004492?via%3Dihub
  • [7] – http://www.ijpvmjournal.net/article.asp?issn=2008-7802;year=2018;volume=9;issue=1;spage=106;epage=106;aulast=Izadi
  • [8] – https://www.nature.com/articles/1602197
  • [9] – https://jandonline.org/article/S0002-8223(05)01222-8/fulltext
  • [10] – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4015327/
  • [11] – https://www.hindawi.com/journals/jnme/2019/4983657/
  • [12] – https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0026049512001187
  • [13] – https://www.mdpi.com/2072-6643/10/9/1140
  • [14] – https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1984006315000607?via%3Dihub
  • [15] – https://link.springer.com/article/10.1007/s00394-011-0253-9
  • [16] – https://dom-pubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1462-8902.2004.00328.x
  • [17] – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15614200/
  • [18] – https://journals.lww.com/practicalpsychiatry/Abstract/2005/09000/A_Double_Blind,_Placebo_Controlled,_Exploratory.4.aspx
  • [19] – https://lipidworld.biomedcentral.com/articles/10.1186/1476-511X-8-7

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

+ fifty eight = sixty